Er skyndibitinn þjóðarréttur ?

Manni gæti svo sem dottið það í hug þegar maður keyrir um götur borgarinnar...
Hef svolítið verið að velta fyrir mér holdarfari landans síðan ég flutti aftur heim. Hafði áður leitt hugann að því að það væri eins og íslendingar væru að verða fyrirferðameiri með hverri heimsókninni minni hingað til landsins. Sérstaklega tók ég eftir börnum og unglingum sem að virðast vera að fitna mjög mikið.
Ástæðan fyrir því að maður er yfirhöfuð að ræða þetta er jú heilsufar fólks... eins og flestum er kunnugt um þá getur offita orðið það mikil að hún fer að ógna heilsu fólks. En hver er svo ástæðan fyrir þessari þyngdaraukningu þjóðarinnar ? Ja, það er nú sennilega ekki flókið mál, af hverju þyngist fólk ? Fyrir utan örfáar undantekningar er aðeins um að ræða tvennt : Rangt mataræði og of litla hreyfingu, og hananú.
Matarmenning er mér talsvert áhugamál, og hluti af því að ferðast er td.að skoða matarmenninguna og kynnast landinu í gegnum hráefni og matargerð... Flestar þjóðir hafa sína siði og venjur í þessu sem öðru og hefur matargerðin jú ævinlega mótast af aðstæðum, fjárhag, loftslagi, landfræðilegri legu landsins og ýmsu öðru. Sama er hægt að segja um matarmeningu okkar íslendinga, allavega fyr á tímum... Við nýttum td allt sem að hægt var að nýta af sauðkindinni og allt sem að við náðum í úr sjónum. Söltuðum svo, þurrkuðum og súrsuðum allt sem við náðum í og af þessu hefur matarmenning okkar auðvitað mótast. Áður fyr borðaði fólk einnig feitmeti til að halda súl á kroppnum og hitanum. Frjálslegt holdarfar þótti tákn um velmegun og var litið öfundaraugum.
Sem betur fer höldum við enn í sumar hefðanna og flestir landsmenn hafa allavega einhvertíma lagt sér til munns okkar þjóðlegu rétti þó svo að það séu sennilega fáir sem að í dag alast upp við þá sem hið daglega brauð.
Siðustu ár hefur matarmenningin á íslandi breyst mikið í takt við hnattvæðinguna almennt, möguleika á framandi hráefni, og áhrif frá öðrum menningarheimum. Alls kyns veitingastaðir hafa sprottið upp og er þetta nú flest til þess að auðga matarflóruna hér á landi.
Eina tilhneiginguna hér á landi skil ég þó engan vegin... og það er blessaður skyndibitinn sem að mér finnst vera að tröllríða öllu meira en góðu hófi gegnir. Ef að maður litast um þá er langmesta og auveldasta aðgengið að tilbúnum mat, td. í hádegnu, á skyndibitastöðum þar sem að áhersla er lögð á pizzur, hamborgara, franskar, djúpsteiktann kjúkling og annað í þeim dúr. Þetta er að mínu áliti i fyrsta lagi alger lágmenning innan matarmenningarinnar og í öðru lagi mjög heilsuspillandi fyrir landann.
Ekki misskilja mig, ég er ekki að fara fram á algerann heilagleika ! Hamborgarinn getur verið fastur liður í vegasjoppunum úti á landi og pizzan er ágæt á næturvöktum....
Nú er mig hinsvegar farið að gruna að heilar kynslóðir séu að vaxa hér upp sem að fá stóran hluta af daglegum kaloríuskammti sínum frá slíku fæði og finnist það hreint alveg sjálfsagt. Er hrædd um að þessir krakkar séu hreinlega ekki frædd nægilega vel um holla fæðu og mikilvægi hennar.... gæti það verið ?
Hreyfingin eða vöntun á sömu er svo algerlega kapítuli út af fyrir sig, og ekki síður mikilvægur. Ætli fólk viti td. almennt að hreyfing er góð fyrir heilsuna hvort sem að þú grennist eða ekki ? Líkamsrækt snýst ekki um útlit, númer eitt, heldur um að halda maskínunni, kroppnum okkar gangandi eins og best verður á kosið... en meira um það seinna... ég spyr allavega: hvert erum við að fara, og viljum við yfirhöfuð fara þangað ?

En ein aðvörun að lokum... Frést hefur að sá misskilningur hafi komið alloft upp undanfarið að ferðamenn sem að lent hafa á íslandi hafi talið flugvélina hafa villst af leið, alla leið norður til ameriku í stað þess að fara til íslands. Ástæðan fyrir þessu er talin vera gríðarlegt magn ameríska fánans í íslenskum verslunum, auglýsingar um ameríska daga og jafnvel auglýsingar á "amerísku" í ljósvakamiðlum. Bara svo að ykkur bregði ekki í brún ef að einhver túristinn spyr um rútuna til New York....
Have a nice day!